برخی دیپلماتهای غربی به روزنامه وال استریت ژورنال گفتند که یوگنی پریگوژین، فرمانده واگنر، قصد داشته است رهبران نظامی روسیه را اسیر کند، اما کرملین از قبل خبردار شده و آماده بوده است. این روزنامه آمریکایی روز چهارشنبه در گزارشی اختصاصی این موضوع را برملا کرد.
بر اساس این گزارش، پریگوژین وقتی فهمید که دستگاه اطلاعات داخلی روسیه از برنامههایش باخبر شده است، اجرای طرح خود را تسریع کرد. به نظر میرسد شکست سریع کودتای نافرجام پریگوژین نیز بهعلت همین آغاز زودهنگام آن بوده باشد.
پریگوژین ابتدا قصد داشت سرگئی شویگو، وزیر دفاع، و ژنرال والری گراسیموف، رئیس ستاد ارتش روسیه، را هنگام سفر این دو به مناطق جنوبی روسیه که هممرز با اوکراین هستند اسیر کند. اما، به گفته مقامهای غربی که با وال استریت ژورنال گفتوگو کردند، دستگاه امنیت فدرال روسیه (افاسب) دو روز پیش از اجرای برنامه پریگوژین از آن باخبر شده بود. ژنرال ویکتور زولوتوف، فرمانده گارد ملی روسیه (نیرویی که مستقیما به ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری، گزارش میدهد)، نیز روز سهشنبه گفته بود که مقامهای روسیه پیش از حرکت پریگوژین از قصد او باخبر بودند.
یک منبع مطلع به این روزنامه گفت که دستگاههای اطلاعاتی غرب نیز از همان ابتدا از برنامههای پریگوژین باخبر بودند. باور غربیها این بود که پریگوژین امکان موفقیت داشت، اما لو رفتن برنامههایش کار را خراب کرد. اکنون این سوال مطرح میشود که اگر کرملین از قبل از قصد پریگوژین خبر داشته است، چرا نتوانست جلوی حرکت او به سوی مسکو را بگیرد؟ غربیها باور دارند که پریگوژین انتظار داشت نیروهای مسلح روسیه علیه فرماندهان خود شورش کنند و به او بپیوندند.
این واقعیت که پریگوژین حتی پس از لو رفتن برنامههایش توانست بهراحتی شهر یک میلیون نفری رستوف را تصرف کند نشان میدهد که انتظار او پربیراه نبوده است. رستوف یک فرودگاه نظامی بزرگ دارد و از مهمترین مراکز فرماندهی ارتش برای اشغال اوکراین است. اما، با وجود استقبال برخی مردم محل در رستوف، هیچ شاهدی از پیوستن نیروهای ارتش روسیه به شورش ۳۶ ساعته واگنر در دست نیست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مقامهای غربی باور دارند که پریگوژین برنامههایش را از قبل به اطلاع برخی افسران ارشد ارتش روسیه رسانده بود که احتمالا شامل ژنرال سرگئی سوروویکین، فرمانده نیروی هوافضای روسیه نیز میشود. روزنامه نیوریورک تایمز نیز قبلا این گمانه را مطرح کرده بود.
سوروویکین اولین فرمانده ارشدی بود که روز جمعه اقدام پریگوژین را محکوم کرد و از او خواهان متوقف کردن پیشروی نیروهای واگنر شد. نیروهای تحت امر سوروویکین سپس دست به حملههای هوایی به سربازان واگنر زدند. اما روز چهارشنبه، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در نشست خبریاش گزارش نیویورک تایمز و دعاوی راجع به سوروویکین را شایعههایی بیاساس خواند.
این فرمانده از روز شنبه در انظار عمومی ظاهر نشده است. در عین حال، به گفته میخائیل زوینچوک، از مقامهای سابق وزارت دفاع روسیه که اکنون وبلاگی در مورد جنگ در اوکراین را اداره میکند، شورش واگنر بهسرعت به تصفیههایی وسیع در نیروهای مسلح روسیه منجر شده است. زوینچوک مینویسد که برخورد قاطع نکردن ارتش در سرکوب واگنر از علتهای این تصفیه است.
به باور دستگاههای اطلاعاتی غرب، اگر الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهوری بلاروس، پا پیش نگذاشته بود، حرکت واگنر تا مسکو ادامه مییافت و پایتخت روسیه صحنه درگیری نظامی میشد. به نظر این دستگاههای غربی، لوکاشنکو به این دلیل میزبان واگنر شده است که میخواهد نیروهای آن سازمان در مقابل حمله احتمالی روسیه مقاومت کنند. با توجه به رویکرد پوتین به اوکراین، بعید نیست او قصد داشته باشد بلاروس را نیز روزی مثل اوکراین به خاک روسیه الحاق کند.
لوکاشنکو ورود پریگوژین به بلاروس را تایید کرده است و از جزئیات نقش خود در میانجیگری بین او و پوتین خبر داده است. به گفته او، پوتین ابتدا به فکر کشتن این فرمانده شورشی بود، اما رئیسجمهوری بلاروس بود که او را منصرف کرد و در عین حال به پریگوژین هشدار داد که پوتین میتواند او را «مثل یک حشره له کند.»
هنوز سوالهای بسیاری در مورد آینده پریگوژین مطرح است. مثلا اینکه او قرار است کجا مستقر باشد و آیا امکان سفر درون بلاروس و بیرون از آن را خواهد داشت یا نه؟ آیا نیروهای تحت امرش وارد دستگاههای نظامی بلاروس خواهند شد؟ بر سر نیروهای واگنر فعال در نقاط گوناگون جهان- از سوریه تا مالی و جمهوری آفریقای مرکزی- چه خواهد آمد؟ آیا شخص پریگوژین میتواند اثر سیاسی در آینده روسیه داشته باشد؟
پوتین سابقه حمله به مخالفانش را دارد، حتی در هزاران کیلومتر دورتر از مرزهای روسیه. اکنون باید دید با فرماندهی شورشی که قصد کودتا داشته است چه برخوردی خواهد کرد.